W czasach, gdy internet jest bardzo powszechny i prawie każdy domownik ma do niego dostęp, hejt jest zdecydowanie częściej spotykany. Jednakże jest to zjawisko, które jest obecne nie tylko w internecie, ale także w życiu osobistym. Może być skierowany zarówno do jednej osoby, jak i grupy ludzi. Czym dokładnie jest hejt i jakie są jego przyczyny? Dlaczego hejtujemy osoby, które mają lepiej od nas? Jakie są konsekwencje prawne hejtowania, a także w jaki sposób z nim walczyć? Odpowiedzi na te trudne pytania znajdują się w tym artykule.
Co to jest hejt?
Hejt (“hate” z języka angielskiego), to działania pełne nienawiści, które zazwyczaj odnoszą się do internetu. Wszyscy mogą stać się ofiarą tego nieprzyjemnego zjawiska, zarówno przeciętna, niczym nie wyróżniająca się osoba, jak i przedstawiciele konkretnego narodu. Z reguły ofiarą takiej formy nienawiści są ludzie, którzy mają odmienne poglądy, inaczej spostrzegają świat niż hejter. Niestety jest to bardzo niebezpieczne i coraz bardziej powszechne w dzisiejszych czasach. Są to już nie tylko agresywne, dokuczliwe komentarze, które to dość drastycznie oczerniają osobę o całkowicie innym zdaniu. Coraz częściej są to także grafiki, memy, czyli śmieszne obrazki, a także filmy. Tego typu materiały nie mają żadnej wartości merytorycznej, co więcej nie przedstawiają nawet żadnych logicznych materiałów. Jedynym celem jest sprawienie przykrości danej osobie.
Ciekawe statystyki związane z hejtem
Warto zwrócić uwagę na kilka statystyk związanych z hejtem. Co ciekawe Polskimi hejterami są najczęściej mężczyzni (53%), którzy są w młodzieńczym wieku od 16 do 24 lat (73%). 35% z nich ma średnie wykształcenie ogólnokształcące. Właśnie taki profil hejtera stworzyła pewna Agencja Badań Rynku, na podstawie prawie 7 tysięcy internautów. Najwięcej hejtów możemy zauważyć na różnych forach z wrażliwymi tematami społecznymi (polityka, trauma społeczna, kwestie światopoglądowe). Co ciekawe, hejtu nie znajdziemy na różnych portalach z wiedzą specjalistyczną, które poświęcone są zaawansowanym zagadnieniom. Z badań, które przeprowadził Uniwersytet SWPS, co czwarta osoba, która korzysta z internetu, padła ofiarą hejtera.
Jakie są przyczyny hejtu?
Przyczyn hejtu jest stosunkowo dużo, w tym przypadku wiele zależy od osobowości hejtera. Przede wszystkim tego typu zjawisko przynosi ulgę, daje upust emocjom. Okazuje się, że kiedy ktoś nie zgadza się z naszymi poglądami lub głosi odmienne od naszych, anonimowa obelga przez internet przynosi nam ulgę, a nawet euforię i poczucie sprawiedliwości. Niestety mówi się też, że każdy osobnik jest zdolny do czynienia zła. Co to oznacza? Hejter nie musi być człowiekiem, który pozbawiony jest wszelkich uczuć, empatii. Niestety jeśli znajdziemy się w nietypowych okolicznościach, staramy się upodobnić do innych, którzy czynią zło. Ludzie są bardzo podatni na wszelkie sugestie i szybko stają się okrutni, pomimo, że z natury tacy nie są. Doskonale można zauważyć takie zjawisko w internecie. Często zdarza się, że jeśli jedna grupa w dosadny sposób hejtuje twórcę lub influencera, dołączamy do niej, piętnując daną osobę, czasem nawet nie wiedząc dokładnie za co. W taki sposób działa mentalność ludzka.
Kolejną przyczyną hejtu jest zapewne anonimowość. Zakładając fałszywe konto, na którym nie podajemy prawdziwych danych osobowych, wydaje nam się, że możemy robić co tylko się nam podoba i to bez żadnych konsekwencji. Oczywiście nie do końca tak to wygląda. Jak wiadomo, ciężko byłoby powiedzieć prosto w twarz znanej osobie to, co się nam w niej nie podoba. Prawdopodobnie zostalibyśmy wyśmiani, a inni prawdziwi fani znajdujący się w okolicy zareagowaliby dość dosadnie. W sieci natomiast mamy możliwość napisania anonimowo, nie patrząc w oczy.
Niestety dość przykrą przyczyną hejtu są różne stereotypy i uprzedzenia. Niektórzy z góry nastawieni są negatywnie do poszczególnych mniejszości narodowych lub grup społecznych. Część zacofanych Polaków nie toleruje żydów, muzułmanów, Ukraińców, Romów, Chińczyków. Inni nie szanują osób czarnoskórych, a także uchodźców, nie wspominając o parach homoseksualnych. Kompletnie nic o nich nie wiemy, z góry nastawiając się negatywnie w stosunku do nich.
Dlaczego hejtujemy lepszych od siebie?
Niestety hejtujemy osoby, które mają lepiej od nas, ponieważ im zazdrościmy. W pewnym stopniu jest to wyrażenie niezadowolenia ze swojej sytuacji życiowej. Właśnie dlatego najczęściej hejtowane są osoby popularne, które mają bogate życie towarzyskie. Hejtujemy także osoby, które odniosły sukces finansowy, a także poradziły sobie w życiu lepiej od nas. W ten sposób pogrążamy się, wyrażając frustracje. W żadnym wypadku nie powinniśmy hejtować z zazdrości. Sukces innych powinien być dla nas dodatkową motywacją, że trzeba zrobić coś ze swoim życiem, aby poprawić swój byt. Ciągłe siedzenie przed komputerem i pisanie nieprzyjemnych komentarzy, nie jest w żadnym wypadku rozwiązaniem naszych problemów.
W jaki sposób skutecznie walczyć z hejtem?
Aby walczyć z hejtem najlepiej jest… nie reagować. Okazuje się, że jeśli hejter nie otrzymuje aprobaty od innych internautów, a osoba która jest dotknięta nieprzyjemną, obraźliwą opinią nie zareaguje, wówczas hejter się zniechęca. Najgorsze co można zrobić w tej sytuacji jest negatywne reagowanie na agresje. Wszelkie obraźliwe komentarze muszą być usuwane przez administratorów, którzy powinni również zablokować konto i uniemożliwić stworzenie drugiego. “Lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Również i w tym przypadku jest to prawda. Na dzień dzisiejszy prowadzonych jest mnóstwo akcji społecznych, a także szkoleń z zakresu przemocy w internecie. Skierowane są przede wszystkich dla młodych ludzi, bo to właśnie oni najbardziej odczuwają nieprzyjemny hejt.
Czy hejtowanie jest bezkarne?
W polskim prawie nie znajdziemy typowych zapisków związanych z karami za hejtowanie. Jednakże za niektóre zachowania, które mieszczą się w tej definicji, grożą dość poważne konsekwencje prawne. Przykładowo w przypadku zniesławienia lub zniewagi w internecie, możemy otrzymać poważną karę grzywny, a nawet spędzić rok za kratkami. Co ciekawe, ofiara hejtu w każdej chwili może wnieść pozew o naruszenie jej dóbr osobistych, za co może otrzymać odszkodowanie. W przypadku zachęcania do nienawiści grozi jeszcze poważniejsza grzywna i dodatkowo kara pozbawienia wolności nawet do 2 lat. Należy pamiętać, że anonimowość w internecie jest tylko “powierzchowna”. Policja w razie potrzeby bez problemu może odnaleźć nas po naszej przybliżonej lokalizacji, dzięki adresowi IP. Tak więc zanim zdecydujemy się na hejt, warto wcześniej się nad tym dwa razy zastanowić.